16 Şubat 2013 Cumartesi

TÜRK TAYYARE CEMİYETİNDEN TÜRK HAVA KURUMUNA


Türk Hava Kurumu Cumhuriyet'in ilanından 16 ay sonra, 16 Şubat 1925'de Büyük Önder Mustafa Kemal ATATÜRK'ün emirleriyle "Türk Tayyare Cemiyeti"adıyla kurulmuştur. 

 
1935’de alınan kongre kararı ile adı Türk Hava Kurumu olan Cemiyetin kuruluş amaçları da bizzat Ulu Önder Atatürk tarafından:

* Türkiye’de havacılık sanayisini kurmak,
* Havacılığın askeri, ekonomik, sosyal ve siyasal önemini anlatmak,
* Askeri, sivil, sportif ve turistik havacılığın gelişmesini sağlamak,
* Havacılık faaliyetleri için gerekli araç ve gereçleri hazırlamak,
* Personel yetiştirmek ve uçan bir Türk Gençliği yaratmak olarak belirlenmiştir.
THK; 1926 yılında ilk olarak "Tayyare Makinist Mektebi"ni ardından, Kayseri’de TOMTAŞ Uçak ve Motor Fabrikasını hizmete açmıştır. Böylelikle A-19 ve A-20 uçaklarının üretimi ile bakım ve onarımları Türkiye’de yapılmaya başlanmıştır. Fabrika 1929 yılında Milli Savunma Bakanlığına devredilmiştir. Halkın ilgisi o kadar büyük olmuştur ki toplanan gelirler ile ilk 10 yıl içerisinde THK, 351 uçak imal ederek ya da satın alarak Türk Hava Kuvvetlerine teslim etmiştir. Kurum, 1905’de kurulan Uluslararası Havacılık Federasyonu’na Türkiye’de sportif havacılığın gelişmesi ve gençlere tanıtılması amacıyla 1929 yılında üye olmuştur. Halen bu temsilcilik görevini başarı ile sürdürmektedir. Cumhuriyet döneminde Vecihi Hürkuş, Mühendis Selahattin Reşit Bey ve işadamı Nuri Demirağ da havacılık alanında birçok başarılı çalışmaya imza atmıştır. Uçak üretimi konusunda TOMTAŞ’tan sonra THK atölyesi fabrika haline getirilmiş ve İngiliz Magister eğitim uçaklarının seri montajına başlanmıştır. Etimesgut’ta kurulan uçak fabrikası 1940’da tam üretime geçmiştir. Bu fabrikada Magister uçaklarının yanı sıra çeşitli THK serisi planörler ile eğitim, akrobasi, sağlık ve nakliye uçakları da üretilmiştir. 1944 yılında Atatürk Orman Çiftliği'nde ilk uçak motor fabrikası kurulmuş ancak, 1952 yılında üretimler durdurulmuş ve fabrikalar kapatılmıştır. Bu tarihten sonra Türk Hava Kurumu, tamamen havacılık eğitimi ile ulusal ve uluslararası sportif etkinliklere yönelmiştir.

"İSTİKBAL GÖKLERDEDİR!" Bu, o yılların coşkusu içinde söylenen sadece bir çift güzel söz değil, aynı zamanda Türkiye Cumhuriyeti'nin önüne konulan bir hedef olmuştur. Bu amaçla 3 Mayıs 1935'de Türkkuşu kurulmuştur. Bu havacılık coşkusu ile gençler akın akın Türkkuşu'na koşmaya başlamıştır.

Kurum, bu güne kadar aralarında Atatürk'ün manevi kızı ve dünyanın ilk kadın savaş pilotu olan Sabiha GÖKÇEN'in de bulunduğu, birçok değerli insanı yetiştirmiştir.

Peşpeşe açılan paraşüt, planör, uçuş eğitim ve model uçak okulları ile 1936’da hizmete giren İnönü Planör Kampı, 1937’de açılan Etimesgut Motorlu Uçuş Kampı ve aynı yıl yapılan Ankara ve İzmir Paraşüt kuleleri, binlerce gencimizi bir araya getirmiştir.Var olan 4 okula ek olarak 1996 yılında balon, yamaçparaşüt, yelken kanat, ve mikrolayt gibi sportif hava araçlarını bir çatı altında toplayan Çok Hafif Hava Araçları Okulunu kurmuştur.

Çeşitli dönemlerde ulusal ve uluslar arası yarışmalar düzenleyen THK 1997’de Olimpiyat Konseptinde hava sporlarının en büyük organizasyonu olan 1nci Dünya Hava Oyunlarını FAI ile birlikte Türkiye’de düzenlemiştir. Dünyada ilki düzenlenen bu oyunlardan dolayı Uluslararası Havacılık Federasyonu Türk Hava Kurumuna Dünya Hava Oyunları kurucu ödülünü vermiştir. THK tarafından organize edilen 1. Dünya Hava Oyunları sayesinde Bayrağımız her zaman ilk sırada dalgalanacaktır.

Atatürk, havacılık sektöründeki bütün bu faaliyetlerin mali kaynaklarını da ihmal etmemiştir.Türk Hava Kurumu’na değişik kaynaklardan 21 gelir kalemi oluşturmuş olayı devletin değil milletin bir uğraşı haline getirmiştir. Ancak zaman içinde yapılan değişikliklerle 21 olan gelir kalemi sayısı 7’ye düşürülmüştür. Kurum kurulduğu tarihten günümüze kadar milli bütçeden hiç pay almamıştır. Bugün itibari ile Türk Hava Kurumunun en önemli gelir kaynakları kurban derisi ve fitre-zekattan elde edilen gelirdir.

Kurban derisi, fitre-zekat Türk Hava Kurumunun halkla bütünleşmesini sağlayan en önemli unsurlardan biridir. Bu faaliyetten sağlanan gelirin tamamı halka yeniden hizmet olarak geri dönmektedir. THK Halktan aldığını tekrar halka veren bir kurumdur. Kurum Devletimizin kendisine verdiği bu görevi; 2860 sayılı Yardım Toplama, 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunları ile nasıl uygulanacağını açıklayan Yardım Toplama Esas ve Usulleri Hakkındaki Yönetmelik gereğince yerine getirmektedir.

THK kurban derisi, fitre ve zekâtı beş ayrı kurum-kuruluş adına toplamaktadır. Bu faaliyetten elde edilen gelirin;

- % 50’si deri ve fitre gelirlerinin toplandığı il ve ilçelerin vali ve kaymakamlarının denetimindeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı
- % 40’ı Türk Hava Kurumu (THK)
- % 4’ü Kızılay
- % 3’ü Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK)
- % 3’ü Diyanet Vakfı arasında paylaşılmaktadır.

Türk Hava Kurumu’nun bu gelir ile neler yaptığını şu şekilde özetlemek mümkündür.

- Her yıl binlerce gence havacılığın değişik dallarında eğitimler vererek, onları geleceğe hazırlamakta, havacılık ilgi ve sevgisini yaymaya ve aşılamaya çalışmaktadır. THK havacılık kurslarını, Etimesgut, İnönü ve Selçuk Eğitim Merkezleri ile yurt genelinde bölgesel olarak vermektedir. THK; bu hizmetlerin tamamını Türk gençlerine ücretsiz vermekte, kursiyerlerin yeme ve konaklama ihtiyaçlarını karşılamaktadır. Diğer dünya ülkelerinde çok yüksek fiyatlara verilen bu kurslardan ülkemizde binlerce genç yararlanmakta ve havacılık sanayiine hazır bulunuşluğu yüksek gençler kazandırılmaktadır. Tehlikeli olduğu düşünülen ancak, tecrübeli ve deneyimli kişiler tarafından yaptırıldığı ve kurallara uyulduğu taktirde riskin asgari seviyeye düşürüldüğü sportif havacılığın her dalında verilen eğitimler ile;
- Paylaşımı ve birlikte yaşamayı öğrenmiş,
- Cesaret kazandırılmış,
- Muhakeme yeteneği ve arkadaşlık duygusu geliştirilmiş,
- Güven duygusu pekiştirilmiş,
- Sosyal gelişimi sağlanmış ve
- Özgüveni artırılmış, gençlerin profesyonel havacılığa ilk adımının attırılması sağlanır.
Kısacası Türk Hava Kurumu yaptığı faaliyetler ile gençlerimizin; milletini ve ülkesini seven, çevre bilinci yüksek, sosyal sorumluluk anlayışı gelişmiş iyi vatandaşlar olarak yetişmesine katkıda bulunmaktadır.

- THK envanterinde 7 adet CL-215 amfibik, 12 adet M-18 Dromader yangın söndürme uçağı bulunmaktadır. THK, Dromader uçakları ile 1985, CL-215 uçaklarıyla 2008’den itibaren orman yangınlarına havadan müdahale etmektedir. 



- Türk Hava Kurumu Türk Hava Yollarına ve sivil havacılık sektörüne pilot yetiştirmektedir.
Havacılık sektöründeki hızlı gelişmeler nedeniyle pilot açığını kapatmak üzere pilot kursları açmaktadır. Şu anda THY pilotlarının önemli bir bölümü THK tarafından yetiştirilmektedir.Ankara/Etimesgut, İzmir/Selçuk ve İstanbul bölgelerindeki uçuş okulları ile havacılık eğitim merkezleri ülke çapına yayılmaktadır.

- THK, Türk Silahlı Kuvvetlerine de büyük eğitim desteği sağlamaktadır. Her yıl Hava Harp Okulu öğrencilerine Yalova’da planör eğitimi vermektedir. 

- THK 1956’dan beri her yıl üniversite çağına gelmiş başarılı öğrencileri Uluslararası Öğrenci Mübadelesi kapsamında yurt dışına göndermektedir.

Bu öğrencilerin her türlü gidiş geliş masraflarını karşılarken, yurt dışından gelen öğrencilere de ev sahipliği yapmakta ve Türkiye’yi tanıtmaktadır. Böylece gençlerin hem görgü ve görüşleri geliştirilmekte hem de ülkemizin önemli yörelerini yabancı gençlere tanıtma bilgi ve kültür alışveriş yapma fırsatı yaratılmaktadır.

- THK Milli Eğitim Bakanlığı ile de koordineli çalışmalar yapmaktadır. Her yıl düzenlenen Uluslararası Genç Ressamlar Resim Yarışmasına binlerce genç katılmaktadır. 1985’den beri devam eden bu yarışmalarda her yıl sayısı 20-40 arasında değişen ülkeler arasında çok önemli dereceler elde edilmektedir. Bugüne kadar:
7 Dünya Birinciliği
8 Dünya İkinciliği
12 Dünya Üçüncülüğü
3 Özel Teşvik Ödülü alınmıştır.
2010 yılında Güneş İle Uçmak konulu yarışmada 10-13 yaş grubunda Zeynep Yücekaya dünya birinciliğini kazanmıştır.

- İl ve ilçelerin milli günleri ile ulusal ve uluslararası festivallerde çeşitli havacılık gösterileri yapmaktadır.

- THK envanterinde bulunan uçaklardan bir kısmı ilaçlama teçhizatlıdır. Zaman zaman zeytin ağaçları ve orman zararlılarıyla mücadele görevlerinde, İstanbul, Ankara, İzmir ve Adana gibi büyük şehirlerde karasinek ve sivrisineklerle mücadele görevleri icra edilmektedir.
2007’den itibaren başlatılan Kuduz Hastalığının Kontrolü Projesiyle Ege’de (Aydın, İzmir, Manisa, Muğla, Denizli ve Uşak illerinde) 33 bin kilometrekarelik alanda havadan kuduz aşılaması yapılmaktadır.

- THK aynı zamanda hava taksi hizmeti kapsamında Sağlık Bakanlığı ile protokol yaparak organ nakli hizmetlerini de üstlenmiştir.
Envanterinde bulunan bazı uçaklarla 24 saat esasına göre göreve hazır beklemektedir. Talep nereden gelirse gelsin 15 dakikalık hazırlık durumunda bekleyen uçaklarımız ile sağlık görevlilerinin denetiminde hazırlanan "organlar" alınmakta ve istenen bölgeye/hastaneye ulaştırılmaktadır.

- 2007 yılında Milli Eğitim Bakanlığı ile yapılan protokol kapsamında Halk Eğitim Merkezlerinde model uçak kursları vermeye başlamıştır.

Türk Hava Kurumunun son dönemde yürüttüğü iki önemli proje
Havacılığı Yaygınlaştırma Projesi
- THK’nin faaliyetlerini geniş halk kitlelerine anlatmak,
- 11-65 yaş aralığındaki kişilere uğraş alanı oluşturmak,
- Gençlerin kahvehane, internet salonlarından ve illegal oluşumlardan uzaklaşmalarına katkıda bulunmak amacıyla başlatılmıştır.
Bu kapsamda;
- 81 ilde, 560 üniversite/orta öğretim okulunda 53 bin kişiye konferans verilmiş,
- 118 Havacılık kol/kulübü ve Genç Kanatlar Topluluğu oluşturulmuş ve 8012 yeni üye kaydı yapılmıştır.

Taş Atma Uçak At Projesi
Toplumsal olaylarda, bilinçli olarak ön plana itilen çocuklar ile polisler karşı karşıya getirilmektedir. Bu kötü imajın düzeltilmesi amacıyla çocuklar ve polislerin birlikte uçak imal ederek yan yana yarışmalarını sağlamak amacıyla Taş Atma Uçak At projesi başlatılmıştır. Bu sayede polis ve çocukların bütünleşmesi sağlanarak oluşturulmaya çalışılan kötü imajın silinmesine katkı sağlanmaya çalışılmaktadır. Bu kapsamda;

Şanlıurfa, Muş, Şırnak, Cizre, Batman, Hakkari, Çukurca, Şemdinli, Yüksekova, Beytülşebap, Uludere ve Silopi’de toplam 800 çocuk ve 170 polise model uçak kursu düzenlenerek kendi yaptıkları uçaklar ile birlikte yarıştırılmıştır. Bu proje; vali, kaymakam, İl/İlçe Emniyet Müdürü, İl Jandarma ve Garnizon Komutanlıkları ile koordineli olarak yürütülmektedir.

17 Ekim 2009 tarihinde yapılan THK’nın 40. Büyük Genel Kurulunda (E) Hv. Plt. Tümg. Osman YILDIRIM Türk Hava Kurumunun 25. Genel Başkanı olarak seçilmiştir. THK; Vizyon, misyon ve hedefleri revize edilmiş kuruluşunun yüzüncü yılını oluşturan 2025 yılında ulaşılması planlanan hedefleri içeren vizyon 2025 dokümanı hazırlanarak yürürlüğe konulmuştur.

Kaynak-www.thk.org.tr